Gjendja ekonomike në Kosovë, është rënduar ndjeshëm pas rritjes së pakontrolluar të çmimeve të produkteve ushqimore dhe të mallrave të tjera. Rritja e theksuar e çmimeve është pasojë e rënies së ofertës në tregjet ndërkombëtare, mungesës së kapaciteteve prodhuese vendore dhe rritjes së kërkesës.
Në lidhje me çështjen e sektorit të ekonomisë në Kosovë, rritjen e çmimeve dhe ndërmarrjes së masave nga Qeveria aktuale, në një prononcim për GazetaBlic, ka folur ish ministri i Tregtisë dhe Industrisë Ismet Mulaj.
Mulaj potencoi se nëse realizohet rritja e çmimit të energjisë elektrike apo edhe rritja e çmimit të karburanteve, këta faktorë ndikojnë drejtpërdrejt në rritjen e çmimeve të përgjithshme.
“Rritja e çmimeve të Energjisë: Siç ka ndodhur në shumë pjesë të botës, rritja e çmimeve të energjisë, veçanërisht për karburantet dhe energjinë elektrike, ka një ndikim të drejtpërdrejt në çmimet e përgjithshme. Këta faktorë kombinohen për të formuar një mjedis të ndërlikuar ekonomik në Kosovë, ku kontrolli dhe menaxhimi i inflacionit mbeten sfidë kyçe për politikë bërësit”, tha tutje ai.
Ish-ministri Mulaj, tregon faktorët që ndikojnë në rritjen e çmimeve në vendin tonë.
“Faktorët që po ndikojnë në rritjen e çmimeve në Kosovë janë të shumtë dhe përfshijnë: Inflacioni Global: Ashtu si në shumë pjesë të botës, inflacioni global ka ndikuar në rritjen e çmimeve në Kosovë. Kjo vjen si pasojë e rritjes së çmimeve të lëndëve të para dhe kostove të transportit në nivel ndërkombëtar”, tha ai.
Qka parasheh Banka Botërore, për performancën e sektorit të ekonomisë të shtetit të Kosovës?
“Sipas Bankës Botërore performanca ekonomike në Kosovë, po tregon shenja të përmirësimit graduale dhe rritjes së moderuar në vitin 2024. Pritet që rritja të nxitet nga normat më të ulëta të inflacionit dhe nga përmirësimi i kushteve ekonomike në Bashkimin Evropian, si partneri kryesor tregtarë i Kosovës. Megjithatë, peizazhi ekonomik vazhdon të përballet me sfida të konsiderueshme, si: Inflacioni i lartë, papunësia, emigrimi, disbalanci tregtarë, varësia nga remitancat, mungesa e reformave strukturore të vazhdueshme fiskale, dhe zvogëlimi i barrierave në të bërit biznes”, theksoi ai.
Çfarë importon shteti i Kosovës?
“Çmimet e importeve: Kosova importon një pjesë të madhe të mallrave që konsumon, përfshirë ushqimet, lëndët e para dhe produktet e tjera. Rritja e çmimeve të këtyre importeve ndikon drejtpërdrejt në çmimet në vend. Presioni i kërkesës: Rritja e kërkesës për mallra dhe shërbime, veçanërisht atëherë kur oferta është e kufizuar, mund të çojë në rritjen e çmimeve. Ndikimi i Pandemisë së Covid- 19: Pandemia ka shkaktuar trazira të mëdha në zinxhirët e furnizimit dhe ka krijuar pasiguri ekonomike, e cila ka ndikuar në çmimet e mallrave dhe shërbimeve”, tha ai.
Ish ministri i Tregtisë dhe Industrisë, theksoi se për zvogëlimin e inflacionit në shtetin e Kosovës, Qeveria Kurti duhet të bëjë uljen e taksave për produktet themelore e cila ndikon në uljen e çmimeve të produkteve.
“Për të ulur inflacionin, Qeveria e Kosovës mund të ndërmarrë disa hapa strategjikë: Rregullimi i Tregjeve: Qeveria mund të ndërhyjë në tregje për të rregulluar çmimet e mallrave themelore, veçanërisht në sektorë të ndjeshëm si ushqimi dhe energjia, për të parandaluar spekulimet dhe për të mbajtur çmimet në nivele të arsyeshme.Stimulimi i prodhimit vendorë: Nxitja e prodhimit lokal mund të reduktojë varësinë nga importet dhe ndihmon në stabilizimin e çmimeve. Qeveria mund të ofrojë incentiva fiskale për kompanitë që prodhojnë brenda vendit.Kontrolli i inflacionit të importuar: Duke negociuar marrëveshje tregtare më të favorshme dhe duke diversifikuar burimet e importit, Qeveria aktuale mund të ulë kostot e importit dhe të reduktojë presionin inflacionist”, tha Mulaj.
“Politikat Fiskale të Përshtatshme: Përdorimi i politikave fiskale si taksave dhe shpenzimeve qeveritare për të ndikuar në ekonomi. Për shembull, ulja e taksave për produktet themelore mund të ndihmojë në uljen e çmimeve të këtyre produkteve. Stabiliteti Makroekonomik: Ruajtja e stabilitetit makroekonomik përmes menaxhimit të borxhit publik dhe deficitit të buxhetit. Kjo mund të sigurojë besimin e investitorëve dhe të stabilizojë monedhën, duke kontribuar në kontrollin e inflacionit.Luftimi i Ekonomisë Informale: Fortifikimi i zbatimit të ligjeve dhe rregulloreve për të luftuar ekonominë joformale, e cila mund të kontribuojë në inflacion duke i shmangur taksat dhe rregullat qeveritare. Këto veprime mund të ndihmojnë në krijimin e një mjedisi më të stabilizuar ekonomik dhe në kontrollin e inflacionit në Kosovë”, përfundoi ish ministri i Tregtisë dhe Industrisë Ismet Mulaj për GazetaBlic.
