Kryeministri i Polonisë, Donald Tusk, është nisur për në Paris dhe Berlin të hënën në një përpjekje diplomatike për të rindërtuar aleancat kyçe, ndërsa frika rritet se ish-presidenti amerikan Donald Trump mund të rikthehet në pushtet në Shtetet e Bashkuara dhe t’i japë Rusisë një dorë të lirë për të zgjeruar agresionin e saj në Evropë.
Takimet e së hënës vijnë pasi Trump tronditi shumicën në Evropë gjatë fundjavës duke ftuar Rusinë të pushtojë çdo anëtar të NATO-s që nuk shpenzon mjaftueshëm për mbrojtjen e saj.
“Këto komente janë të papërgjegjshme dhe madje luajnë në duart e Rusisë,” tha të hënën presidenti gjerman Frank-Ëalter Steinmeier gjatë një vizite në Qipro, komente të transmetuara nga agjencia gjermane e lajmeve Dpa. “Dhe askush në aleancën tonë nuk mund të ketë interes në këtë”, raporton Associated Press, transmeton Klankosova.tv
Fjalët ishin veçanërisht tronditëse për vendet e vijës së parë të NATO-s si Polonia, e cila ka duruar kontrollin dhe pushtimin rus, dhe ku ankthet janë të larta për luftën pikërisht përtej kufirit të saj lindor në Ukrainë.
Vërejtjet e Trump, të bëra ndërsa kryesuesja republikane po bënte fushatë, krijoi frikë se nëse rizgjidhet mund të inkurajonte Rusinë të sulmonte vendet e tjera pas pushtimit të Ukrainës.
Duke folur të shtunën në një tubim në Conëay, Karolina e Jugut, Trump kujtoi se si president i tha një anëtari të paidentifikuar të NATO-s se do ta “inkurajonte” Rusinë të bënte si të donte në rastet e aleatëve të NATO-s që janë “delikuentë”.
“Nuk ke paguar? Jeni delikuent?”, ka rrëfyer Trump duke thënë. “Jo nuk do të të mbroja. Në fakt, unë do t’i inkurajoja ata të bëjnë çfarë të duan. Duhet të paguash. Ju duhet të paguani faturat tuaja”, transmeton Klankosova.tv
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg lëshoi një deklaratë të dielën duke thënë se komentet e Trumpit i vënë trupat amerikane dhe aleatët e tyre në rrezik më të madh.
NATO nuk kërkon që 31 anëtarët e saj të paguajnë faturat, por pritet që ata të investojnë një përqindje të caktuar të buxheteve të tyre – 2% të prodhimit të tyre të brendshëm bruto – në mbrojtje. Disa vende, si Polonia, ku frika e sigurisë është e thellë, kanë arritur prej kohësh objektivin. Polonia madje ka shkuar shumë më tej, duke rritur shpenzimet si rezultat i agresionit rus në Ukrainë.
Gjermania, ende duke përpunuar fajin gjatë epokës naziste, ka përqafuar një etikë më pacifiste në dekadat e fundit dhe ka nënshpenzuar. Vendi ishte një objektiv i shpeshtë i zemërimit të Trumpit gjatë presidencës së tij. Por Berlini njoftoi planet për të rritur shpenzimet ushtarake pasi Rusia nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës dhe planifikon të arrijë 2% këtë vit.
Buxheti ushtarak i Francës është rritur vitet e fundit dhe tani ka arritur në nivelin e rreth 2% të GDP-së së saj.
Tusk u kthye në pushtet si kryeministër në vendin e tij të Evropës Qendrore në dhjetor pas tetë vitesh qeverisje nga një qeveri konservatore kombëtare që shpesh mbante një qëndrim konfliktual me aleatët evropianë, veçanërisht Gjermaninë. Si rezultat, ndikimi i Varshavës në Evropë u zvogëlua.
Tusk pritet të takohet në Paris me presidentin francez Emmanuel Macron dhe më pas do të shkonte në Berlin për t’u takuar me kancelarin gjerman Olaf Scholz.
Ndërkohë, ministrat e jashtëm të Francës, Gjermanisë dhe Polonisë do të takohen në periferinë e Parisit, La Celle-Saint-Cloud, ndërsa ata kërkojnë të ringjallin të ashtuquajturin “Trekëndëshi i Weimarit”, një format politik që ka qenë i fjetur prej vitesh.
Trekëndëshi i Weimarit u krijua në vitin 1991 kur Polonia po dilte nga dekadat e komunizmit si një platformë për bashkëpunim politik midis tre kombeve.
