Ardhja e Joe Biden si President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës kontribuoi në kthimin e Ballkanit Perëndimor në fokusin e politikës së jashtme amerikane dhe kjo u bë veçanërisht e theksuar për shkak të pushtimit rus të Ukrainës, dhe tensioneve në Tajvan.
Në ngjarje të tilla të trazuara globale, është rritur interesi i SHBA-së për të tërhequr më shumë nga Ballkani Perëndimor, i cili perceptohet si një zonë e rrezikshme. Që Amerika aspiron të ketë ndikimin më të fortë në këtë rajon është edhe më e sigurt pasi një grup senatorësh nga partitë demokratike dhe republikane paraqitën projektligjin që ka të bëjë pikërisht me këtë rajon.
Është një projekt i njohur si Ligji për Demokracinë dhe Prosperitetin e Ballkanit Perëndimor, i cili synon, siç u tha, të mbështesë zhvillimin ekonomik, tregtinë dhe luftën kundër korrupsionit, dhe së bashku me të, senatorët shpalosën një draft për sanksionet e veçanta për ” duke shtypur aktivitetet destabilizuese në Ballkanin Perëndimor”.
Siç theksoi senatori demokrat Jean Sheikin në prezantimin e këtij drafti në faqen e saj të internetit, “mes luftës së paprovokuar të Rusisë në Ukrainë dhe ambicieve të qarta të Putinit për të përhapur ndikimin keqdashës në të gjithë Evropën Lindore, marrëdhënia e SHBA me Ballkanin Perëndimor është vendimtare”.
“Ligji i ri dypartiak forcon tregtinë dhe investimet midis SHBA-së dhe Ballkanit Perëndimor, ndërkohë që lufton korrupsionin, përmes miratimit të një ligji të posaçëm për sanksionet ndaj aktorëve destabilizues. E gjithë kjo hap rrugën për integrime më të gjera euro-atlantike”, tha ajo.
Përveç Sheikha-s, projektligji u mbështet nga senatori republikan Roger Wicker, si dhe senatorët Dick Durban, Tom Tillis, Chris Van Hollen, Ben Cardin dhe Chris Murphy. Në prill, vetëm pak javë pasi Christopher Hill mori detyrën si ambasador i SHBA-së në Serbi, ishin Sheikhin, Tillis dhe Murphy ata që vizituan Serbinë, Kosovën dhe Bosnje-Hercegovinën, gjë që ishte, siç vlerësuan analistët në atë kohë, një shenjë e qartë e një politikë më e angazhuar e SHBA-së ndaj rajonit.
Me pyetje të zjarrta në lidhje me luftën në Ukrainë, sanksionet kundër Rusisë, Kosovës dhe marrëdhëniet me Kinën, bashkëbiseduesit kanë pak dyshime se me këtë projektligj SHBA-të po përpiqen të tërheqin drejt vetes Ballkanin Perëndimor si politikisht ashtu edhe ekonomikisht.
Sa i përket ekonomisë, është interesant fakti se ky projektligj rikthen zyrën e Korporatës Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar Financiar (DFC), e cila u iniciua në kohën e administrimit të Donald Trump, por nuk mori jetë. Në draft thuhet se jo më vonë se një vit pas miratimit të këtij akti, do të krijohet një zyrë rajonale, se do të ketë një shef operativ dhe punonjës të mjaftueshëm që do të vendosen në zyrën që do t’u shërbejë interesave të SHBA-së në Ballkanin Perëndimor”.
SHBA po përgatit një ligj për Ballkanin Perëndimor të mbështetur si nga demokratët ashtu edhe nga republikanët: Investime, bashkëpunim, por edhe “dënime”.
Gjithashtu, ky ligj synon të inkurajojë partneritetet universitare, angazhimin e Korpusit të Paqes në rajon dhe të krijojë iniciativën e liderëve të rinj në Ballkan.
Si një nga pikat, në draft përmendet edhe nisma e Ballkanit të Hapur, e cila, siç u theksua, ka potencial të madh për përmirësimin e kushteve ekonomike në rajon.
“Kur udhëtova në Ballkanin Perëndimor gjatë pranverës, takova liderë të rinj që ndanë ëndrrat e tyre për të ndërtuar një të ardhme të begatë në vende me institucione të forta demokratike dhe mundësi ekonomike. Historitë e tyre – vizionet e tyre për ndërtimin e një të ardhmeje më të ndritshme për brezin e ardhshëm – frymëzoi legjislacionin tim. Ky rajon meriton çdo mjet të mundshëm për të ndërtuar demokraci të qëndrueshme dhe unë jam krenar që drejtoj këtë legjislacion dypartiak që do të forconte marrëdhëniet midis SHBA-së dhe partnerëve tanë ballkanikë dhe që do të nxiste një integrim më të madh rajonal”, tha Sheikhin.
Megjithatë, investimet më të rëndësishme amerikane dhe mbështetja për nismat rajonale në Ballkanin Perëndimor nuk janë e vetmja rrugë që hapet në projektligjin e ri të senatorëve amerikanë.
Një nga pjesët interesante të këtij drafti udhëzon Sekretarin Amerikan të Shtetit që t’i ofrojë asistencë teknike çdo vendi të Ballkanit Perëndimor në zhvillimin e një strategjie kombëtare për të luftuar korrupsionin.
Ai gjithashtu parashikon rikthimin në ligj të dy urdhrave ekzekutivë, të cilët do të garantonin autoritetin për sanksione kundër atyre që kërcënojnë paqen dhe stabilitetin në Ballkanin Perëndimor dhe që janë të përfshirë në akte korruptive.
Megjithatë, ajo që bie veçanërisht në sy është se projektligji përmend Rusinë dhe Kinën në disa raste. Përveç “ndikimit malinj të Putinit”, fokusi është, siç thonë ata, në luftën kundër fushatës ruse të dezinformimit. Gjithashtu, kur bëhet fjalë për Kinën, vërehet rritje e investimeve kineze në rajon dhe thuhet se ka ndikim të dëmshëm në demokraci dhe integrime euroatlantike.
