Paneli i Gjykatës së Apelit ka hedhur poshtë apelin e fundit nga mbrojtja e ish- Presidentit të Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, kundër vendimit të gjykatësit të procedurës paraprake, në të cilin urdhërohet vazhdimi i paraburgimit të tij.
“Betimi për Drejtësi” më poshtë ju sjell përmbajtjen e këtij vendimi, i cili është marrë më 22 gusht.
Në këtë vendim, Paneli thekson se në këtë bazë të ankesës, Thaçi paraqet argumente, të cilat adresojnë vetëm rrezikun e arratisjes sipas nenit 41 (6) (b) (i) të Ligjit.
Sipas vendimit, pasi që konkluzioni i gjyqtarit të procedurës paraprake për vazhdimin e paraburgimit të Thaçit nuk bazohet në gjetjet në lidhje me rrezikun e arratisjes, Paneli e hedh poshtë pikën e parë të apelit të tij.
Lidhur me gabimet e pretenduara në lidhje me vlerësimin e kushteve të lirimit, thuhet se duke iu kthyer së pari pohimeve të Thaçit në lidhje me keqkuptimin ose keqinterpretimin e pretenduar të gjyqtarit paraprak rreth regjimit të objekteve të paraburgimit, Paneli vëren se gjyqtari i procedurës paraprake duket se ka keqinterpretuar nenin 24 (1) të udhëzimit praktik mbi vizitat dhe komunikimet e të paraburgosurve, duke pasur parasysh se vizitat private të pamonitoruara janë të kufizuara në [REDAKTUAR], ndërsa dispozita thotë se [REDAKTUAR] është minimumi [REDAKTUAR].
Megjithatë, thuhet se Paneli konsideron se ajo që ishte vendimtare për konkluzionin e gjyqtarit të procedurës paraprake, ishte dallimi në mes të “[REDAKTUAR]” dhe “vizitave të kufizuara, por të rregullta, që Thaçi i merr [REDAKTUAR] në [ambientet e paraburgimit]”.
“Edhe nëse Thaçi e merr në të vërtetë [REDAKTUAR], [REDAKTUAR] është ende dukshëm më i vogël se [REDAKTUAR] që mund të ndodhë sipas masave të propozuara. Për më tepër, edhe vizitat private në objektet e paraburgimit kanë disa kufizime në lidhje me, për shembull, për [REDAKTUAR], dhe Shefi i Paraburgimit mban në çdo rrethanë autoritetin për të marrë çdo masë urgjente sigurie”, thuhet në këtë vendim.
Sipas vendimit, rrjedhimisht, keqinterpretimi i gjyqtarit të procedurës paraprake i nenit 24 (1) të udhëzimit praktik mbi vizitat, nuk e zhvlerëson krahasimin e tij të përgjithshëm të [TË REDAKTUAR] në paraburgim dhe gjatë arrestit shtëpiak.
Në këtë drejtim, thuhet se Paneli gjithashtu thekson se vlerësimi nëse kushtet e propozuara do të mjaftonin, nuk është çështje e identifikimit numerik të shumës së [REDAKTUAR] që do të zbuste rreziqet e identifikuara, siç sugjeron mbrojtja e Thaçit.
“Çështja, në të cilën gjyqtari i procedurës paraprake u përqendrua drejt, është ekzistenca e kufizimeve në vizitat e pamonitoruara në ambientet e paraburgimit, në krahasim me [REDAKTUAR] në [REDAKTUAR] gjatë arrestit shtëpiak”, thuhet tutje.
Kurse, thuhet se sipas mendimit të Panelit, ky dallim është i rëndësishëm dhe i lidhur drejtpërdrejt me vlerësimin e rreziqeve të identifikuara.
“Sa i përket argumentit të Thaçit se nuk ka indikacione se deri më tani është shkëmbyer ndonjë informacion konfidencial mes tij dhe [REDAKTUAR], gjyqtari i procedurës paraprake e mori parasysh këtë argument dhe doli në përfundimin se në dritën e faktorëve të tjerë, përfshirë kufizimet e vendosura për vizitat e pamonitoruara, kjo do të mos ndryshojë konstatimin e tij se kufizimi i listës së [REDAKTUAR] nuk do të zbuste në mënyrë adekuate rreziqet e identifikuara”, thuhet në vendimin në fjalë.
Tutje, në vendim thuhet se Paneli konsideron se sjellja e Thaçit [REDAKTUARIT] në mjedisin e kontrolluar fort të objekteve të paraburgimit, në vetvete nuk i bën të paarsyeshme konstatimet e gjyqtarit të procedurës paraprake lidhur me zbutjen e rreziqeve të identifikuara gjatë arrestit shtëpiak.
“Për më tepër, vlerësimi i gjyqtarit të procedurës paraprake për kushtet e propozuara, duke përfshirë konsideratat e tij se [REDAKTUAR], nuk ndikohen domosdoshmërisht nga numri i personave që kanë akses tek ai, por nga mundësia që veprime të tilla mund të ndodhin gjatë arrestit shtëpiak, në kundërshtim me mjedisin e kufizuar të ambienteve të paraburgimit”, thuhet në vendim.
Lidhur me masën e propozuar për riburgimin e të akuzuarit 30 ditë para fillimit të gjykimit, Paneli thuhet se vëren se vetë Thaçi e ka lidhur këtë masë me ekzistimin e masave mbrojtëse, përkatësisht me faktin se identitetet e disa dëshmitarëve të mbrojtur do t’i zbulohen mbrojtjes 30 ditë përpara gjykimit, kur e propozon atë si masë lehtësuese për çdo rrezik të shtuar si rezultat i [REDAKTUAR].
“Edhe duke pasur parasysh se kjo masë e propozuar ishte një mbrojtje shtesë ndaj kushteve të tjera të propozuara, Paneli konsideron se konstatimi i gjyqtarit të procedurës paraprake se ky kusht ishte joadekuat ishte i arsyeshëm. Sipas mendimit të Panelit, meqenëse kjo masë për nga natyra e saj mund të adresonte rreziqet vetëm gjatë 30 ditëve para fillimit të gjykimit, gjyqtari i procedurës paraprake do të duhej të ishte i kënaqur që kushtet e tjera ishin të përshtatshme për të adresuar shqetësimet para asaj periudhe, gjë që ai nuk ishte”, thuhet në këtë vendim.
Ndërkaq, tutje Paneli i kthehet propozimit të Thaçit për përdorimin e stafit të objekteve të paraburgimit për të mbikëqyrur arrestin shtëpiak të tij.
“Paneli konsideron se karakterizimi i burimeve të kërkuara nga gjyqtari i procedurës paraprake si “të rëndësishme”, bazohet në mënyrë të arsyeshme në vlerësimin e burimeve që Policia e Kosovës do të kërkonte për zbatimin e arrestit shtëpiak, pasi që ai vlerësim ishte dhënë në bazë të arrestit shtëpiak në kushte të ngjashme dhe duke pasur parasysh sugjerimin e vetë Thaçit për zëvendësimin e policëve të Kosovës me zyrtarë të paraburgimit”, thotë vendimi.
Për më tepër, thuhet se sekretaria tashmë ka parashtruar se ka vetëm zyrtarë të gjendjes civile të kufizuar për detyra të ngjashme dhe funksionet e tyre kryesore janë në selinë e Dhomave të Specializuara në Shtetin Pritës.
“Rrjedhimisht, Paneli konsideron se gjykatësi paraprak nuk ka gabuar kur vendosi të mos kërkojë parashtresa shtesë nga Policia e Kosovës ose Regjistri. Më tej, Paneli rikujton se Dhomat e Specializuara u krijuan nga distanca për shkak të ndjeshmërisë së procedurave dhe natyrës së pretendimeve, e cila, siç theksoi gjyqtari i procedurës paraprake, është e rëndësishme për shqyrtimin e kushteve të propozuara që mund të zbusin rreziqet e identifikuara. Si i tillë, stafi nuk mund të ricaktohet thjesht sepse Dhomat e Specializuara gjithashtu kanë selinë në Kosovë sipas nenit 3 (6) të Ligjit”, thuhet në vendim.
Gjithashtu, thuhet se Paneli gjithashtu nuk gjen asnjë gabim në konstatimin e gjyqtarit të procedurës paraprake se dërgimi i stafit të objekteve të paraburgimit në Kosovë me qëllim të arrestit shtëpiak nuk është thjesht një rishpërndarje e fondeve.
“Ndërsa, disa kursime do të gjeneroheshin në rast se të akuzuarit do të vendoseshin në arrest shtëpiak nga ato shpenzime që lidhen drejtpërdrejt me numrin e të burgosurve në ambientet e paraburgimit, efekti në numrin e personelit të institucionit të paraburgimit që do të kërkohej ende për të paraburgosurit e mbetur në objektet e paraburgimit nuk ka gjasa të jenë të rëndësishme”, thuhet tutje.
Vendimi thotë se në të vërtetë, një regjim i arrestit shtëpiak nën mbikëqyrjen e stafit të objekteve të paraburgimit jashtë mjedisit të sigurt të objekteve të paraburgimit, potencialisht për më shumë të akuzuar, do të nënkuptonte se me siguri do të kërkoheshin oficerë shtesë të paraburgimit.
Sipas këtij vendimi, e drejta e Thaçit për trajtim njerëzor gjatë paraburgimit, siç e njeh kjo jurisprudencë, siç ka theksuar saktë gjyqtari i procedurës paraprake, është respektuar plotësisht.
“Më tej, Paneli konsideron se konstatimi i gjyqtarit të procedurës paraprake se largësia fizike e vendndodhjes së arrestit shtëpiak nga shteti pritës do të shkaktonte vonesa është e arsyeshme dhe e shpjeguar në mënyrë adekuate, veçanërisht pasi është konsideruar në kombinim me faktin se personeli i institucioneve të paraburgimit do të funksiononte jashtë mjedisit të sigurisë së lartë të objekteve të paraburgimit dhe praktikat operative në objektet e paraburgimit nuk mund të zbatohen”, thuhet në vendimin e Apelit.
Në vendim thuhet se sipas mendimit të Panelit, kur trajtohet një shkelje e mundshme e kushteve, këto rrethana mund të shkaktojnë vështirësi, për shembull, [REDAKTUAR] dhe Shefi i Paraburgimit me seli në Hagë me autoritetin për të marrë masa, do ta privonte Kryeshefin e Paraburgimit nga pjesëmarrja personalisht për të vlerësuar siç duhet situatën, nëse është e nevojshme, dhe [REDAKTUAR].
Paneli gjithashtu thotë se pajtohet me shqyrtimin e kontekstit në të cilin arresti shtëpiak do të bëhej nga gjyqtari i procedurës paraprake në mesin e kombinimit të faktorëve të marrë parasysh, përkatësisht klimës së ndërhyrjes së dëshmitarëve dhe korrupsionit që ndikon në sektorin e drejtësisë në Kosovë.
“Fakti që bashkëpunimi me Policinë e Kosovës dhe EULEX-in ka qenë joproblematik në kontekstin e vizitave të shkurtra plotësisht të paraburgimit, nuk krahasohet me arrestin shtëpiak afatgjatë për sa i përket ekspozimit ndaj rreziqeve të identifikuara dhe rrjedhimisht rrezikut të shtuar për shkelje të mundshme. Në çdo rast, gjyqtari i procedurës paraprake arriti në përfundimin se dërgimi i stafit të Objekteve të Paraburgimit nuk do të trajtonte në mënyrë adekuate rreziqet e identifikuara”, thuhet ndër të tjera në këtë vendim.
Ndryshe, më 29 prill, Zyra e Prokurorit të Specializuar ka dorëzuar një aktakuzë të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit e Jakup Krasniqit.
Prokuroria po pretendon se katër të akuzuarit kanë kryer krime lufte edhe në Gjilan, Budakovë e Semetishtë.
Në aneksin e publikuar sa i përket krimeve që pretendohen se ndodhën në Semetishtë dhe Budakovë, prokuroria ka listuar krimet e luftës si arrestimi dhe ndalimi i paligjshëm ose arbitrar, trajtim mizor ose çnjerëzor, torturë, vrasje. Ndërkaq, si krime kundër njerëzimit i ka listuar burgimin, vepra të tjera çnjerëzore, torturën, vrasjen, zhdukjen e personave me forcë dhe persekutimin.
Kurse, për krimet që pretendon që ndodhën në Gjilan, si krime lufte i ka listuar arrestimi dhe ndalimin e paligjshëm ose arbitrar, trajtimin mizor ose çnjerëzor, torturën dhe vrasjen. Ndërsa, si krime kundër njerëzimit ka listuar burgimin, vepra të tjera çnjerëzore, torturën, vrasjen dhe persekutimin.
Më 9 nëntor të vitit 2020, në paraqitjet e tyre të para, Jakup Krasniqi e Hashim Thaçi janë deklaruar të pafajshëm për akuzat që u vihen në barrë.
Njëjtë është deklaruar edhe Veseli në paraqitjen e tij më 10 nëntor, sikurse edhe Selimi më 11 nëntor.
Aktakuza ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit është konfirmuar më 26 tetor 2020.
Sipas akuzës, së paku midis marsit 1998 deri në shtator 1999, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi, Jakup Krasniqi dhe anëtarë të tjerë të ndërmarrjes kriminale të përbashkët kishin qëllimin e përbashkët për të siguruar dhe ushtruar kontroll mbi të gjithë Kosovën përmes metodave që përfshinin frikësimin, keqtrajtimin, ushtrimin e dhunës dhe eliminimin e paligjshëm të atyre që konsideroheshin si kundërshtarë.
“Ndër këta kundërshtarë përfshiheshin persona që ishin, ose që konsideroheshin se kishin qenë: (a) bashkëpunëtorë ose të lidhur me forca, zyrtarë ose institucione shtetërore të RFJ-së, ose që (b) ndryshe nuk mbështetnin qëllimet ose metodat e UÇK-së dhe më vonë të QPK-së, ndër të cilët persona të lidhur me LDK-në dhe serbë, romë dhe persona të kombësive të tjera (bashkërisht, ‘kundërshtarët’). Ky qëllim i përbashkët përfshinte krimet e përndjekjes, burgosjes, arrestimit dhe ndalimit arbitrar ose të paligjshëm, akte të tjera çnjerëzore, trajtimin mizor, torturën, vrasjen dhe zhdukjen me forcë të personave”, thuhet në aktakuzë.
Tutje, në aktakuzë përmenden edhe Azem Syla, Lahi Brahimaj, Fatmir Limaj, Sylejman Selimi, Rrustem Mustafa, Shukri Buja, Latif Gashi dhe Sabit Geci.
Sipas aktakuzës, të akuzuarit bashkë me udhëheqësit tjerë të UÇK-së kontribuuan në arritjen e qëllimit t përbashkët.
“Si alternativë, disa ose të gjithë këta individë nuk ishin anëtarë të ndërmarrjes kriminale të përbashkët, por u përdorën nga anëtarë të ndërmarrjes kriminale të përbashkët për të kryer krime për realizimin e qëllimit të përbashkët (së bashku me anëtarët e NKP-së, bashkërisht ‘anëtarët dhe instrumentet e NKP-së’)”, thotë akti akuzues.
