Këtë vit, më 11 korrik, do të nderojmë tetë mijë viktimat e gjenocidit në Srebrenicë me një minutë heshtje për herë të 29-të dhe do të mbetemi gojëhapur para mizorisë dhe mungesës së kufijve njerëzorë të shovinizmit të madh serb, që ishte shkaku i shfarosjes fizike masive të burrave, grave, fëmijëve dhe të moshuarve në Bosnje dhe Hercegovinë.
Nacionalizmi ekstrem serb, i cili, ndër të tjera, nuk është në përputhje me vlerat evropiane, argumenton për agresionin pushtues të serbëve ndaj popujve të tjerë në Ballkan, shkruan Otvoreno.hr.
Pretendimet e Beogradit
Shembuj të ambicieve të Serbisë së Madhe në Bosnjë dhe Hercegovinë përfshijnë historinë e pakicave kombëtare në Serbi, të cilat po zhduken dhe që janë ekspozuar ndaj abuzimit fizik dhe psikologjik nga Beogradi për dekada me radhë, me qëllim që t’u kapet toka dhe të shkatërrohet identiteti i tyre.
Sepse gjenocidi në Srebrenicë dhe politika e asimilimit të pakicave në Serbi janë pjesë e strategjisë së krijimit të Serbisë së Madhe, e cila shihet sot në konceptin e konsolidimit të “botës serbe”, përcjell Gazeta Blic.
Dhe ajo “botë serbe” përfshin territoret e vendeve të tjera të Ballkanit. Një ide e tillë e shtetit dhe e kombit si bashkësi fisnore do të vazhdojë të krijojë rrezikun e konfliktit me “të tjerët”, me Bosnjën dhe Hercegovinën, Malin e Zi dhe Kosovën, ndër më të kërcënuarit. Beogradi gjithashtu ka pretendime ndaj Maqedonisë së Veriut, sepse historianët serbë thonë se ajo është pjesë e “Serbisë së Vjetër” – një term i përdorur që nga shekulli i 19-të për të përshkruar territoret që Serbia duhet të çlirojë nga Perandoria Osmane.
Rezultatet e regjistrimit të fundit të popullsisë në Serbi në vitin 2022 tregojnë se në vend vazhdon asimilimi i minoriteteve kroate, bullgare dhe rumune. Ndër arsyet kryesore për këtë janë rënia e rritjes natyrore, emigracioni në vendet fqinje dhe BE, presioni i vazhdueshëm nga Beogradi dhe autoritetet lokale. Dhe meqenëse asimilimi është një proces më i gjatë historik (krahasuar me gjenocidin), ai mund të gjurmohet vetëm në kohë.
Qëndrimi ndaj pakicave
Numri i kroatëve në Serbi është në rënie drastike dhe në vitin 2022 numri i tyre do të jetë 39.107 (në vitin 1948 ky numër ishte 169.864, kurse në vitin 1961 – 196.409, që është një rënie prej mbi 80 për qind). Shumica e kroatëve në Serbi jetojnë në Vojvodinë – 32,684, 14,349 më pak se në vitin 2011, me një numër të konsiderueshëm prej tyre që deklarojnë se gjuha e tyre amtare është serbishtja. Në fillim të shekullit të 20-të, kur qyteti i Suboticës ishte në Perandorinë Austro-Hungareze (sot është në Krahinën Autonome të Vojvodinës), në qytet jetonin më shumë kroatë se sa në Zagreb! Edhe sot, autoritetet serbe në mënyrë aktive promovojnë gjuhën e urrejtjes kundër Kroacisë, dhe herë pas here ka incidente në baza etnike dhe ka dhunë ndaj kroatëve që jetojnë në Serbi.
Sipas të dhënave të vitit 2022, në Serbi jetojnë 12.918 anëtarë të pakicës kombëtare bullgare, dhe numri i tyre gjithashtu ka rënë ndjeshëm (në vitin 1948 ishte 59.472). Bullgarët jetojnë kryesisht në Serbinë juglindore dhe lindore, në zona që, në përputhje me politikën shtetërore serbe të supremacisë në Ballkan, iu vodhën Bullgarisë në fund të Luftës së Parë Botërore dhe iu aneksuan Serbisë.
Kjo i privoi Bullgarisë një territor prej 1.554 kilometrash katrorë me gjithsej 64.509 banorë – 54.750 bullgarë dhe vetëm 127 serbë.
Pas kësaj, popullsia iu nënshtrua shkombëtarizimit, u mbyllën shumë shkolla, kisha, qendra kulturore, ndërsa në të njëjtën kohë filloi ndërtimi dhe hapja e atyre serbe.
Regjistrimi i vitit 2022 tregoi se numri i rumunëve në Serbi gjithashtu ra në mënyrë drastike në 23,044 (në vitin 1948, ky numër ishte 63,130).
BIA dhe “Nachertanije”
Me pjesëmarrjen aktive të BIA-s (pasardhësja e Administratës së Sigurimit Shtetëror, e cila shkatërroi fatet e mijëra njerëzve), autoritetet e Beogradit vazhdojnë të manipulojnë marrëdhëniet brenda komuniteteve pakicë duke krijuar përçarje midis liderëve të tyre politikë. Si rezultat, pakicat janë shumë të ndara, të vendosura kundër njëri-tjetrit dhe praktikisht të munguara në politikën serbe. Megjithatë, kjo nuk vlen plotësisht për pakicën kombëtare hungareze, ndoshta për shkak të marrëdhënieve të mira mes presidentit Aleksandar Vuçiç dhe kryeministrit Viktor Orban.
Gjenocidi në Srebrenicë dhe asimilimi i komuniteteve pakicë, i cili është ende në vazhdim, janë produkt i doktrinës së Serbisë së Madhe (“Naçertanije”), e cila u formua në vitin 1844 nga kryeministri serb Ilija Garashanin. Dokumenti thekson dëshirën e Beogradit për të vjedhur tokën nga fqinjët pjesë-pjesë për të realizuar idealin serbomadh.
Fatkeqësisht, pasojat e politikës shoviniste të politikanëve serbë në pushtet janë katastrofike si për vendet fqinje, ashtu edhe për qytetarët serbë, të cilëve u është hequr e drejta për të qenë pjesë e hapësirës unike, paqësore dhe të begatë demokratike të Bashkimit Evropian.
