Gjatë vitit 2024, Komisioni Qeveritar për Persona të Zhdukur ka theksuar se vitin që lamë pas është përballur me sfida të mëdha, përfshirë mungesën e informacionit të besueshëm dhe politizimin e procesit nga institucionet e Serbisë.
Megjithatë, sipas tyre, bashkëpunimi i pandërprerë me familjet e të zhdukurve, shoqatat familjare dhe partnerët ndërkombëtarë ka sjellë rezultate pozitive në drejtim të drejtësisë dhe të vërtetës.
Gjatë vitit, nga ana e tyre për Dukagjinin, thuhet se janë realizuar 33 operacione fushore, duke përfshirë gërmime në 23 lokacione brenda Kosovës, ku janë zbuluar mbetje mortore të 13 individëve.
“Nga 23 lokacionet në fjalë, vetëm 9 prej tyre kanë rezultuar me gjetjen dhe zhvarrosje të mbetjeve mortore. Sipas ekspertëve mjekoligjor nga këto lokacione janë zhvarrosur 13 individë (megjithatë kjo e dhënë mund të konfirmohet vetëm pasi të përfundojnë të gjitha procedurat e nevojshme të ekzaminimit mjekoligjor përfshirë edhe identifikimin përmes analizës shkencore të ADN-së)”, thuhet nga ky komision.
Në lidhje me lokacionet në Serbi, përkundër dakordimeve, thuhet se nuk ka pasur përparim në gërmime.
Takimet e Grupit Punues për Persona të Zhdukur, organizuar me ndërmjetësimin e Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq (KNKK), kanë mundësuar adresimin e kërkesave për përparim në procesin e identifikimit dhe ndriçimit të fatit të personave të zhdukur.
Përveç angazhimeve lokale, gjatë vitit është intensifikuar bashkëpunimi me organizatat ndërkombëtare dhe ambasadat për mbështetje teknologjike dhe shkencore, përfshirë përdorimin e teknologjisë LiDAR dhe Radarit Depërtues Tokësor (RDT) për gjetjen e trupave.
Në procesin e identifikimit, janë realizuar 124 raporte nga analiza shkencore e ADN-së, duke sjellë 38 identifikime të reja të viktimave.
Po ashtu, 25 mbetje mortore janë dorëzuar për rivarrim, duke respektuar të drejtat e familjeve për të ditur fatin e të dashurve të tyre.
Në përpjekjet për të përparuar çështjen e personave të zhdukur, Komisioni ka kërkuar mbështetje të mëtejshme nga Bashkimi Evropian dhe ka vazhduar të angazhohet në nivel ndërkombëtar për krijimin e një Komisioni të Përbashkët për Persona të Zhdukur.
