Zjarret vdekjeprurëse si ato që dogjën Kilin qendror dhe vranë të paktën 133 njerëz këtë muaj mund të shfaqen sërish në vendin e Amerikës së Jugut pasi ndryshimet klimatike e bëjnë botën më të nxehtë dhe më të thatë, sipas një raporti të publikuar të enjten.
Zjarret ishin fatkeqësia natyrore më vdekjeprurëse e Kilit që nga një tërmet i vitit 2010 që vrau rreth 500 njerëz. Erërat e forta dhe temperaturat e larta ndihmuan në avancimin e shpejtë të flakëve në zonat e populluara rreth qyteteve Vina del Mar dhe Valparaiso.
Raporti nga World Weather Attribution, një grup ndërkombëtar shkencëtarësh që studion efektet e ndryshimeve klimatike në ngjarjet ekstreme të motit, analizoi në kushtet që ndikojnë në shpërthimin e zjarreve e që sipas tyre janë temperatura, shpejtësia e erës dhe lagështia atmosferike – të matura nga një metrikë e quajtur Hot Dry.
Raporti zbuloi se as ngrohja globale dhe as fenomeni klimatik El Nino nuk shkaktuan atë rritje të kohëve të fundit në HDËI gjatë zjarreve, pasi ai rajon bregdetar i Kilit në fakt po ftohet ndërsa temperaturat po ngrohen në brendësi.
Por kjo do të ndryshojë me ngrohjen globale, thanë shkencëtarët trasmeton Klan Kosova.
“Ne presim që shumë nga këto zjarre të ndodhin në të ardhmen,” u tha gazetarëve Joyce Kimutai, një studiuese në Institutin Grantham të Imperial College në Londër dhe bashkëautore e studimit.
Në skenarin aktual global prej 1.2 gradë Celsius të ngrohjes në krahasim me kohërat para-industriale, shkencëtarët thanë se një periudhë katër-ditore me një HDW të ngjashme me zjarret e fundit do të pritej tw ndodhte një herë në 30 vjet, shkruan Reuters, transmeton Klankosova.tv.
Autorët e raportit zbuluan gjithashtu se rritja urbane dhe ndryshimi i përdorimit të tokës ishin faktorë të mëdhenj që çuan në zjarret kaq vdekjeprurëse.
Mauricio Santos i Qendrës Klimatike të Gjysmëhënës së Kuqe të Kryqit të Kuq në Kolumbi tha se zgjerimi i plantacioneve të pishave dhe pemëve eukalipt ka shkatërruar barrierat natyrore të zjarrit gjatë dekadave, ndërsa zonat urbane shkelin pyjet.
“Ne zbuluam se zjarret më shkatërruese ndodhën në zonat me ndryshime të rëndësishme të përdorimit të tokës dhe ku planifikimi urban ishte i pamjaftueshëm”, tha Santos, duke shtuar se nevojiten sisteme më të mira paralajmërimi, planifikim evakuimi dhe sisteme kundër zjarrit./KlanKosova
