Portali evropian i filmit, ‘Cineuropa’, ka dedikuar së fundi një shkrim për filmin kosovar me regji të Blerta Basholli ‘Zgjoi’ i cili ka hyrë në listën e ngushtë të nominimeve për çmimet Oscars, shkruan KultPlus.
KultPlus ua sjell shkrimin e përkthyer në shqip.
A mund të bëjë ‘Zgjoi’ histori përsëri?
‘Zgjoi’ nga Blerta Basholli bëri histori kur u shfaq për herë të parë në Sundance në vitin 2021 dhe u bë filmi i parë që fitoi tre çmimet më të mira në Konkursin Botëror të Kinemasë Dramatike: Çmimin e Madh të Jurisë, Çmimin e Regjisë dhe Çmimin e Publikut.
Vetëm një vit më pas debutimi artistik i kineastes kosovare është filmi i parë nga vendi më i ri i Evropës që hyn në listën e ngushtë prej 15 titujsh që konkurrojnë për çmimin e Akademisë për Filmin më të Mirë Ndërkombëtar të metrazhit të gjatë. Dhjetorin e kaluar, Elisabeth Moss dhe Lindsey McManus hynë në film si producentë ekzekutivë me kompaninë e tyre Love & Squalor Pictures, duke i dhënë atij një shtysë vendimtare në fushatën e tij Oscar.
‘Zgjoi’ është një histori e paharrueshme, elokuente, prekëse për vullnetin e mbijetesës dhe fuqizimit përmes një vizioni të patundur, “thanë ata në një deklaratë të botuar fillimisht nga Deadline. “Portretizimi intim i luftës së një gruaje drejt pavarësisë në film na shtyn të kuptojmë mundësinë e ndryshimit dhe tregimi i fuqishëm i Blertës kap me mjeshtëri vetëvendosjen e individëve në mbarë botën për të kapërcyer shtypjen.”
Bazuar në një histori të vërtetë, filmi ndjek Fahrijen (portretizuar nga Yllka Gashi), e cila, si shumë nga gratë e tjera në fshatin e saj, ka jetuar me shpresë të venitur dhe pikëllim në rritje që kur burri i saj u zhduk gjatë luftës në Kosovë. Për të siguruar familjen e saj në vështirësi, ajo mbledh të vejat e tjera në komunitetin e saj për të nisur një biznes që shet një produkt ushqimor vendas, pavarësisht rezistencës nga shoqëria thellësisht patriarkale.
“Në vend që t’i dorëzohej dëshpërimit, Fahrije Hoti vendosi të fshijë lotët dhe të vazhdojë. Sa herë që e kishim të vështirë gjatë realizimit të filmit, mendoja për të. Ajo ka qenë dhe do të jetë gjithmonë modeli im për të vazhduar dhe për të mos u dorëzuar kurrë”, thotë Basholli.
Regjisorja boshnjake Jasmila Žbanić, kujt Quo Vadis, Aida? [+] ishte në pesëshen finale të Oscars vitin e kaluar dhe së fundmi mori pjesë në çmimet EFA, duke thënë gjithashtu: “Bukuria dhe forca e këtij filmi qëndron në faktin se regjisori, aktorja dhe i gjithë ekipi arrijnë të tregojnë të padukshmen, për të thënë të pathënën. Ashtu si një zgjua, filmi dridhet brenda jush për një kohë të gjatë pasi e keni parë atë.”
Që nga triumfi i Sundance-it, Hive ka fituar më shumë se 15 çmime festivalesh, duke përfshirë në Varshavë, Hamburg, Montpellier, Berkshire, Osnabrück, Herceg Novi, Prishtinë dhe Cinedays Shkup, ndërsa Gashi mori çmimet e aktores më të mirë në Valladolid dhe Scottsdale. Ndërkohë, agjenti i saj ndërkombëtar i shitjeve, LevelK, e ka shitur atë pothuajse kudo në botë: nga Australia dhe Zelanda e Re në Kinë, Amerikën Latine dhe Karaibe, si dhe Kanada dhe SHBA, ku shpërndahet nga Zeitgeist Films në bashkëpunim me Kino Lorber. Të drejtat janë marrë gjithashtu në shumicën e territoreve evropiane, si dhe në Turqi dhe Izrael
