Bota serbe është një ide fenomenale ndaj së cilës askush nuk duhet të ketë asgjë kundër, tha presidenti i entitetit boshnjak Republika Srpska Milorad Dodik, pas takimit të djeshëm me kryetarin e Parlamentit të Malit të Zi Andrija Mandiq në ndërtesën e Kuvendit të Malit të Zi.
“Askush nuk duhet të ketë asgjë kundër serbëve që të organizohen, të shprehen, të ndërtojnë shkolla, të shkojnë në kishë. Këto gjëra nuk duhet të ofendojnë askënd. Ftoj të gjithë njerëzit e kombësisë serbe, kudo që janë, t’i përkushtohen elementeve të identitetit tonë kombëtar. Ky identitet nuk është i drejtuar kundër askujt, as malazezëve dhe as kroatëve. Ne kemi të drejtë të shprehim veçoritë tona ashtu si francezët, gjermanët dhe të gjitha kombet e tjera”, tha Dodik pas takimit që pa njoftim zyrtar nga kabineti i Mandiqit u mbajt në parlamentin malazez.
E gjithë vizita e presidentit të ndjekur ndërkombëtarisht të entitetit RS u pasua me skandale, duke filluar me provokimet ndaj demonstruesve para parlamentit, pastaj me promovimin e hapur të një projekti të madh shtetëror dhe në fund me ofrimin e një marrëveshjeje për të cilën presidenti i parlamenti nuk është kompetent sipas Kushtetutës.
Dodik tha se me atë rast i ka dhuruar Mandiqit të ashtuquajturin propozimin për një marrëveshje për lidhje të veçanta ndërmjet Republikës Srpska dhe Malit të Zi, për të cilën ai tha se do të “shqetësonte disa njerëz në Sarajevë” edhe pse, siç pretendon ai, kjo është e paraparë me Kushtetutën e Bosnjë-Hercegovinës dhe Marrëveshjen e Dejtonit.
“Përmes Marrëveshjes së Dejtonit, Republika Srpska ka të drejtën e marrëdhënieve të veçanta me fqinjët e saj dhe për këtë ne duam ta lidhim këtë marrëveshje me Malin e Zi. Ne besojmë se nuk ka asnjë arsye që Mali i Zi të mos e pranojë. Marrëveshja iu dorëzua Presidentit Mandiq. Kjo nuk është asgjë kundër BeH-së, por kjo është një marrëveshje në fushën e ekonomisë, infrastrukturës, sportit, arsimit, shkencës dhe kulturës, pra çdo gjë që paraqet komunikim normal ndërmjet komuniteteve, shteteve dhe popujve” – tha Dodik dhe shtoi se kjo marrëveshje është për Mali i Zi ishte propozuar më parë.
Presidenti i izoluar ndërkombëtarisht i entitetit Republika Srpska, si përfaqësuesi kryesor i Rusisë në parlamentin malazez, tha gjithashtu se ai e kishte informuar Mandiqin “për të gjitha detajet e bisedës me Vladimir Putin”.
Ai po ashtu bëri të ditur se javën e ardhshme në Trebinjë do të mbahet takimi i personave që vendosin për çështjen e Liqenit të Bileçit.
“Ne respektojmë kërkesat realiste, i refuzuam ato joreale. Republika Srpska nuk mund të injorojë disa gjëra. Kërkesat e mëparshme të Malit të Zi nuk ishin realiste, sepse bëhet fjalë për diçka që është ndërtuar para pesë dekadash dhe në të cilën Mali i Zi nuk ka marrë pjesë”- tha Dodik.
Ai gjithashtu theksoi se për shkak të Malit të Zi, RS ka reduktuar projektin Buk Bijela, të cilin, siç tha ai, disa organe në Mal të Zi, në bashkëpunim me Evropën, po mundohen ta pengojnë transmeton Gazeta Express.
“Për shkak të Malit të Zi e kemi reduktuar dhe ai më i vogli nuk e fundos ujin në Mal të Zi. Ne duam të vazhdojmë projektin në bashkëpunim me Serbinë. Disa organe nga Mali i Zi, në bashkëpunim me Evropën, po mundohen ta parandalojnë. Nëse projekti i madh Buk Bijela rikthehet, unë do të jem pro. Ne i ofrojmë Malit të Zi që t’i bashkohet megaprojektit dhe nëse nuk dëshiron, mos na blloko” – tha Mandiq.
Ai po ashtu theksoi se në ditët në vijim do të nënshkruhet kontrata në Banja Lukë me një kompani kineze për rindërtimin e rrugës Foçë – Shqepan polje.
“Këtë e bën RS, jo Bosnja dhe Hercegovina – tha ai dhe shtoi se gjithçka që vjen si avokat nga Mali i Zi është e motivuar nga politikat e Sarajevës. Në këtë kontekst, ai akuzoi edhe ish-presidentin e Malit të Zi, Milo Gjukanoviq, se po përdor Bosnjën dhe Hercegovinën për të përçmuar RS-në”.
MBËSHTETJE
Dodik tha se ka ardhur në Podgoricë për të mbështetur paqen, stabilitetin, zhvillimin dhe vendosmërinë e Malit të Zi për të qenë anëtar i Bashkimit Evropian. Ai gjithashtu theksoi se Bosnja dhe Hercegovina pret të marrë statusin e vëzhguesit përmes reformave të caktuara, por gjithashtu tha se rruga evropiane nuk mund të ndërtohet në kurriz të identitetit.
“Bosnja dhe Hercegovina përbëhet nga dy entitete dhe tre kombe përbërëse. Ne nuk e mbështesim BeH unitare dhe ajo që bënë të ashtuquajturit përfaqësues të lartë ishte dhunë” – tha Dodik.
Ai theksoi se RS është kundër anëtarësimit në NATO, por gjithashtu respekton vendimin e Malit të Zi për të qenë pjesë e asaj aleance.
“Por ne presim që edhe qëndrimi ynë të mbështetet. NATO bombardoi RS, Serbinë dhe Malin e Zi pa vendimin e Këshillit të Sigurimit”- tha Dodik.
Ai shtoi se autoritetet malazeze më parë e kishin njohur Kosovën në kurriz të vullnetit të serbëve.
“I uroj të gjitha të mirat të gjitha kombeve, por pozicioni im kërkon që t’i mbështes serbët kudo që janë. Ashtu siç e respektojmë komunitetin malazez në RS dhe kemi anëtarë të atij komuniteti në pushtet, presim që edhe kombi serb në Mal të Zi të përfaqësohet në atë mënyrë dhe të mos diskriminohet gjatë punësimit” – tha Dodik.
Ai gjithashtu vuri në dukje se RS tani, nëpërmjet Andrija Mandiq, po zhvillon marrëdhëniet më të mira me Malin e Zi.
Dodik po ashtu theksoi se e respekton qeverinë e re të zgjedhur në mënyrë demokratike në Mal të Zi, por edhe se pret përgjigje për realizimin e projekteve të përbashkëta të parapara në marrëveshjen për lidhje të veçanta.
Duke folur për këtë marrëveshje, kryetari i Kuvendit bëri të ditur se do të hapë dialog me përfaqësuesit e pushtetit dhe opozitës. Mandiq vlerësoi se marrëveshja ishte në përputhje me Marrëveshjen e Dejtonit dhe se ish-qeveria refuzoi ta nënshkruante atë.
“RS dëshiron të ndërtojë marrëdhënie me Malin e Zi. Nuk është në dëm të asnjë qytetari. Nga këto tre projekte përfitojnë buxheti dhe të gjithë qytetarët e Malit të Zi. Do të flasim edhe me Shqipërinë për Bojanën, Liqenin e Shkodrës, me Serbinë për Limin” – tha Mandiq.
Ai vuri në dukje gjithashtu se Mali i Zi mbështet dhe respekton RS-në dhe rrjedhimisht BeH-në. Ai tha gjithashtu se është i gatshëm të bisedojë me të gjithë politikanët e tjerë nga rajoni njësoj si me Dodikun.
Mandiq vlerësoi se projekti Buk Bijela është i rëndësishëm për qytetarët e Malit të Zi.
“Tema e Liqenit të Bilecit dhe shfrytëzimi i tij janë vetëm potenciale nga të cilat do të përfitojnë qytetarët. Unë dua që ne të mendojmë për të mirën e qytetarëve të Bosnjë-Hercegovinës, RS dhe Malit të Zi” – përfundoi Mandiq.
Një grup qytetarësh organizuan dje, pranë ndërtesës së Kuvendit të Malit të Zi, një tubim proteste për shkak të vizitës së Milorad Dodik në Mal të Zi, nga i cili i thanë se nuk ishte i mirëpritur.
Të grumbulluarit mbanin pankarta ku shkruhej “Tëllinjtë e Putinit nuk janë të mirëpritur”, “Mbajini duart larg ndryshimit të kufijve”, “Po BiH është e përjetshme”, “Për BiH integrale dhe të pandashme”, “Dodik nuk është rruga për në Evropë”, ” Srebrenica është gjenocid” dhe “Nuk duam Republikën Srpska në Mal të Zi” dhe “Shtërpci 27.2.93”. Ata gjithashtu zhvilluan flamurin e Bosnjë-Hercegovinës.
Kur makina nga shoqëruesit e Dodikut mbërriti para ndërtesës së parlamentit, turma fishkëllinte dhe brohoriste “ua”.
Pasi Dodiku ka zbritur nga makina, kanë bërtitur “fashistë”, dhe ai është përgjigjur duke ngritur tre gishtat.
Duke komentuar protestën, Dodik, pas takimit me kryetarin e Kuvendit, tha se kjo është një mundësi që qytetarët të shprehin qëndrimin e tyre dhe në të njëjtën kohë dëshmi e demokracisë së Malit të Zi.
“E kisha problem me zhurmën dhe me sharjet që më bënin dhe prandaj i përshëndeta ashtu” – tha Dodik duke iu referuar faktit që ngriti tre gishtat.
Gazetarja Tanja Paviçeviq në emër të të mbledhurve tha se protestën e organizuan sepse Mali i Zi duke e marrë Dodikun nga Andrija Mandiq po vret sërish njerëz.
“Në këtë ditë e priti Kryetari i Kuvendit dhe edhe një herë Mali i Zi po vret njerëz. Ky është thelbi i kësaj historie dhe për këtë jemi mbledhur. Ne nuk mbështesim kriminelët dhe vrasësit. Të shohim kush i jep” – tha Paviqeviq.
Pas protestës para Kuvendit, një pjesë e qytetarëve janë mbledhur dje para selisë së Delegacionit të Bashkimit Evropian në Podgoricë.
Nënkryetarja e Partisë Liberale, Jelena Markoviq, në emër të të mbledhurve ka sqaruar se me këtë akt duan t’i dërgojnë mesazh Bashkimit Evropian dhe komunitetit ndërkombëtar që më në fund t’i kushtojnë vëmendje.
“Sepse reagimi ose mosreagimi i tyre i vonuar mund të jetë shumë i rrezikshëm, jo vetëm për Malin e Zi por edhe për të gjithë Ballkanin”, tha Markoviq.
Ajo paralajmëroi gjithashtu se vizita e Dodikut dhe të gjitha hapat e tij, për të cilat, siç tha ajo, lideri i RS flet hapur, janë të rrezikshme dhe mund të çojnë në destabilizimin e Ballkanit.
Ajo e cilësoi vizitën e presidentit të RS-së si “tallje e dukës çetniku Mandiq me BE-në”.
Mandiq dhe Dodik pretendojnë se nuk e dinin që ishte përvjetori i rrëmbimit në Shtërpci.
Edhe kryetari i Kuvendit të Malit të Zi Andrija Mandiq edhe i ftuari i tij në konferencën e djeshme për media thanë se nuk e dinin se vizita e Dodikut përkonte me përvjetorin e krimit në Shtërpci.
“Sinqerisht nuk e kam ditur se sot është përvjetori i krimit në Shtërpci dhe nuk kam qenë qëllimi im të provokoj dikë”, tha Milorad Dodik, duke iu përgjigjur pyetjes së gazetarit se pse vendosi të zgjidhte atë datë të caktuar për vizitën e tij në Mal të Zi.
“Të gjithë ata që janë përgjegjës për atë krim do të gjenden dhe do të sillen para drejtësisë” – tha Dodik.
“Ne dënojmë çdo krim, veçanërisht në Shtërpci. Është një nga krimet më të neveritshme” – tha Mandiq, duke pretenduar se takimi i tij me Dodikun nuk kishte të bënte me Shtërpcin./Express/
