Serbia është shndërruar në sundimin e një bande grabitësish që ka gjithçka nën kontrollin e saj, nga bandat kriminale që bluajnë njerëzit në qebapë e deri te kultivuesit e mëdhenj të marijuanës që kanë plantacione me madhësinë e 25 stadiumeve të futbollit dhe më pas i mbrojnë ato kur arrestohen, thotë kolumnisti, shkrimtari dhe publicisti nga Beogradi Tomislav Marković.

Ai shton se as fqinjëve nuk u intereson se kush është në pushtet në Serbi.

“Nëse do të kishte dikush me më pak ambicie diktatoriale, pavarësisht se ai ka një politikë të ngjashme ndaj rajonit, mendoj se do të kishte një farë relaksimi të marrëdhënieve dhe se avokatia e botës serbe, e cila padyshim është e afërt me të gjithë, nuk do të insistohet pas ndërrimit të qeverisë”.

Markoviq nuk habitet që deputetët hyjnë në parlamentin serb nga një listë, bartësi i së cilës është mjek, por edhe teoricien konspirativ.

“Në fakt jam i befasuar që Nestorović nuk mori më shumë vota sepse teoritë e konspiracionit kanë qenë praktikisht pikëpamje zyrtare e botës në vendin tonë për tre dekada e gjysmë dhe nacionalizmi si matricë ideologjike dominuese në Serbi në fakt nxit të gjitha llojet e komploteve dhe teorive konspirative ku ne jemi thjesht viktima të disa fuqive të bardha botërore, Vatikanit, komploteve judeo-masonike dhe të gjitha fenomeneve të tjera imagjinare dhe ne jemi pasivë dhe vetëm viktima dhe nuk jemi përgjegjës për asgjë, veçanërisht jo për të këqijat që u kemi shkaktuar fqinjëve tanë në vitet 1990”.

Ai supozon, siç thotë , se Nestoroviqit i është dhënë pak ndihmë nga regjimi progresiv për ta shtyrë atë, sepse, thotë ai, ka njerëz të ndryshëm që janë të afërt me shërbimet e sigurisë, me Vuçiqin dhe njerëz të ngjashëm.

Ai vlerëson se në këto zgjedhje çështja e Kosovës realisht nuk ka qenë aspak e rëndësishme dhe se interesimi që ekziston në opinion është shkaktuar artificialisht nga propaganda dhjetëvjeçare.

“Sepse le të themi këto parti si Srpski Sabor, Zavetnici apo Dveri, prioriteti i parë i të cilave është të mos e japin Kosovën, padyshim që çështja e Kosovës si pjesë e Serbisë është shumë e rëndësishme për ta, kështu që nuk arritën ta kalojnë cenzusin, votuesit nuk e njohën si çështje të rëndësishme dhe as që ka qenë  e rënd[sishme në fakt çështja e Kosovës”.

Kur bëhet fjalë për opozitën, Markoviq thekson se opozita pro-evropiane refuzon me këmbëngulje të mbajë një qëndrim pro-evropian, gjë që është absurde.

“Para së gjithash, është e rëndësishme që ata ta “heqin” Vuçiqin dhe ta mposhtin Vuçiqin në zgjedhje me çdo kusht. Por kjo nuk mund të jetë politikë. Politika nënkupton një grup të caktuar synimesh, vlerash dhe planesh për të ardhmen e këtij vendi dhe më duket se kjo disi mungon”.

Intervista e plotë

The Geopost: Sipas rezultateve të zgjedhjeve në Serbi, qytetarët i dhanë më shumë mbështetje listës së doktorit, teoricienit të konspiracionit Branimir Nestoroviq sesa listës “Serbia në Perëndim”, e cila nuk e kaloi as cenzusin zgjedhor. Çfarë na thotë kjo?

Markoviq: Epo, mendoj se kjo flet për një gjendje të caktuar të vetëdijes në Serbi. Doktor Nestoroviq është një fenomen mjaft interesant i cili u shfaq në kohën e koronës, ai ishte pjesë e shtabit të krizës, ndaj së bashku me Vuçiqin doli në konferencën e parë për shtyp dhe tha deklaratën e famshme se bëhet fjalë për “virusin më qesharak në botë që ekziston vetëm në Facebook” dhe pas kësaj ai u sugjeroi grave të bënin pazar në Milano. Më vonë vazhdoi me teori konspirative me aktivitete antivaksinë dhe me çmenduri të ndryshme. Prandaj, të gjitha teoritë më të çmendura të konspiracionit që janë mbledhur në 50 vitet e fundit në mbarë botën ishin ato që Dr. Nestoroviq ka mundur t’i thotë në vende të ndryshme takimesh, në YouTube, në internet për emisione që shtyjnë të djathtët, konspirologji e gjëra të ngjashme. Pra, ai pohoi se dielli ndihmon kundër koronës, ai foli për udhëtimin në kohë, për anijet që papritur zhduken dhe më pas rishfaqen diku pas 50 vitesh, për Trekëndëshin e Bermudës, për mënyrën sesi njerëzit me sy blu erdhën në të vërtetë nga Marsi dhe gjëra të pakuptimta të ngjashme. Dhe pastaj një njeri i tillë, i cili rrezikoi drejtpërdrejt shëndetin e njerëzve në Serbi, merr gati pesë për qind të votave në zgjedhje dhe hyn në Parlament në nivel republikan por edhe në nivel qyteti në Beograd dhe përfaqëson majën e peshores që duhet të vendosë se kush do të formojë qeverinë në qytet, nëse zgjedhjet nuk përsëriten. Në fakt jam i befasuar që Nestoroviqi nuk mori më shumë vota sepse teoritë e konspiracionit kanë qenë praktikisht këndvështrimi zyrtar i botës në vendin tonë për tre dekada e gjysmë dhe nacionalizmi si matricë ideologjike dominuese në Serbi në fakt nxit të gjitha llojet e konspirologjisë dhe teori konspirative ku ne jemi thjesht viktima të disa fuqive të bardha botërore si Vatikani, komplotet judeo-masonike dhe të gjitha fenomenet e tjera imagjinare dhe ne jemi pasivë dhe vetëm viktima dhe nuk jemi përgjegjës për asgjë, veçanërisht jo për të këqijat që i kemi shkaktuar fqinjëve tanë në vitet 1990. Pra, Dr. Nestorović përshtatet në mënyrë të përkryer në atë matricë, dhe është thjesht e çuditshme se çfarë besojnë njerëzit këtu, nga njëra anë. Nga ana tjetër, Nestoroviqi madje ka një agjendë të caktuar ideologjike, një agjendë të politikës së jashtme, ai lavdëron Rusinë gjatë gjithë kohës, përçmon Perëndimin, beson te Putini dhe dëshiron që qeveria këtu të jetë shumë më afër diktaturës ruse dhe sigurisht që ai përçmon demokracinë, lirinë dhe të gjitha vlerat evropiane e liberale. Të gjitha këto përshtaten në një matricë dominuese në shoqërinë serbe. Kështu që nuk jam i befasuar nga suksesi i Nestoroviqit. Supozoj se ata të regjimit progresiv e kanë ndihmuar pak për ta shtyrë sepse ka njerëz të ndryshëm që janë të afërt me sigurimin, me Vuçiqin e të ngjashëm.

Nga ana tjetër, “Serbia në Perëndim” ishte një listë e vogël, këto janë organizata që sapo kanë filluar punën e tyre pa ndonjë mbështetje më të gjerë dhe mbrojnë idetë që janë shumë të papëlqyeshme – anëtarësimi në NATO, njohja e gjenocidit në Srebrenicë, ballafaqimi me kriminelët, e kaluara, përballja me atë që bëmë me fqinjët tanë, integrimi në BE pa asnjë kalkulim, njohja e pavarësisë së Kosovës. Dhe të gjitha këto janë ide që nuk gëzojnë popullaritet të madh në Serbi. Ato do të gëzonin më shumë popullaritet, sepse ekziston një përqindje e njerëzve që i mbështesin të gjitha këto, midis 8 dhe 15 për qind tani varet nga pika në pikë e atij programi, por mendoj se është e nevojshme më shumë punë në terren dhe prani mes njerëzve. Dhe së dyti, për të thyer atë bllokadë mediatike, pasi nuk ka vend për ide të tilla as në mediat kryesore besnike të Vuçiqit, por, për fat të keq, as në mediat që nuk janë nën kontrollin e tij.

The Geopost: Ju thatë se Dr. Nestoroviq ka edhe një ideologji të politikës së jashtme. Cila është ideologjia e opozitës së mbledhur rreth listës “Serbia kundër dhunës”? A kanë plan për të ndryshuar Serbinë apo thjesht duan të ndryshojnë udhëheqjen e Serbisë?

Markoviq: Opozita ka një problem të madh me një program të mangët, pra me ngritjen në atë që është një lloj mainstream dhe çfarë është opinioni publik. Kështu ata shkuan në Berlin dhe atje thanë qartë se nuk do të pajtohen me asnjë plan për Kosovën dhe se do të udhëhiqen nga Kushtetuta e Serbisë, në të cilën në preambulë shkruhet se Kosova është pjesë e Serbisë, madje edhe pse të gjithë e dimë se kjo nuk është e vërtetë dhe edhe pse e dimë se kjo Kushtetutë është miratuar në kohën e Koshtunicës dhe Tadiqit pikërisht për të çimentuar atë gjendje imagjinare. Pra, kushtetuta e Serbisë është në njëfarë mënyre një dokument fiktiv, në atë pjesë të preambulës, natyrisht, është më afër një lloj proze dhe fiksioni sesa me dokumentin më të lartë juridik të një vendi.

Për fat të keq, opozita, e cila është pro-evropiane, duket se është pak e çorientuar dhe nuk dëshiron të prishet dhe thjesht të thotë se Rusisë duhet t’i vendosen sanksione, se Kosova duhet të njihet dhe se politika e vërtetë civile dhe pro-evropiane duhet të ndiqet, gjë që tashmë u bën thirrje disa votuesve që në thelb nuk janë të tyret. E kemi parë që në këto zgjedhje, çështja e Kosovës nuk është aspak e rëndësishme. Mendoj se njerëzit në Serbi nuk janë më aq të interesuar për të, dhe se edhe lloji i interesit që ekziston në publik është shkaktuar artificialisht nga propaganda dhjetëvjeçare. Sepse le të themi këto parti si Srpski Sabor, Zavetnici apo Dveri, prioriteti i të cilave është të mos e japin Kosovën, e pamë Milica Gjurgjeviq Stamenkovskin, lideren e partisë Zavetnici, në fushatën parazgjedhore duke pretenduar se është nga Kosova, pasi ajo kaloi ilegalisht kufirin përmes disa pyjeve dhe livadheve. Tani pyetja se ku ishte ajo në të vërtetë nuk është e rëndësishme. Por, padyshim që çështja e Kosovës si pjesë e Serbisë është shumë e rëndësishme për ta, kështu që ata nuk arritën ta kalojnë cenzusin, votuesit nuk e njohën atë si çështje të rëndësishme dhe çështja e Kosovës nuk ishte vërtet e rëndësishme. Por, përveç gjithë kësaj, shohim se opozita pro-evropiane refuzon me këmbëngulje të mbajë një qëndrim pro-evropian, gjë që është absurde. Para së gjithash, është e rëndësishme për ta që ta “heqin” Vuçiqin dhe ta mposhtin Vuçiqin në zgjedhje me çdo kusht. Vetëkuptohet se çdo parti që hyn në garën politike që nuk është në pushtet, që është opozita, dëshiron të zëvendësojë qeverinë dhe të vijë në pushtet. Dua të them që kur drejton një garë, dëshiron të jesh i pari. Pra nuk mund të jetë politikë. Politika nënkupton një grup të caktuar synimesh, vlerash dhe planesh për të ardhmen e këtij vendi dhe më duket se kjo disi mungon. Me faktin se jemi zhytur aq thellë sa jemi më mirë se Vuçiqi, sepse ky vend është kthyer në sundimin e një bande grabitqarësh që kanë gjithçka nën kontrollin e tyre, nga bandat kriminale që bluajnë njerëzit në qebapë e deri te kultivuesit e mëdhenj të marijuanës. kanë plantacione me madhësinë e 25 stadiumeve të futbollit dhe më pas i mbrojnë kur të arrestohen. Pra, ne kemi një situatë katastrofike dhe është e rëndësishme për ne që gjërat të lëvizin sado pak, dhe mendoj se fqinjëve tanë nuk do t’u interesonte se kush është në pushtet këtu, nëse do të ishte dikush që ka më pak ambicie diktatoriale, pavarësisht faktit se kanë një politikë të ngjashme ndaj rajonit, mendoj se do të kishte një relaksim të marrëdhënieve dhe se avokimi i botës serbe, që është padyshim afër të gjithëve, nuk do të insistohet pas ndërrimit të qeverisë.

The Geopost: Natën e zgjedhjeve kishim së bashku avokatë të botës serbe. Në të njëjtën kohë, disa votues të zhgënjyer nga rezultatet e zgjedhjeve, në rrjete kërkuan që kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, t’u japë shtetësinë kosovare për të ikur nga Serbia. Si i shihni këto dy realitete?

Markoviq: Po, le ta shkëmbejmë popullsinë në përputhje me preferencat ideologjike dhe jo me preferencat kombëtare, siç ndodh zakonisht në 100 apo 200 vitet e fundit. Ne pamë Milorad Dodik, nga Republika Srpska, Andrija Mandiq, kryetar i Parlamentit të Malit të Zi në selinë e Vuçiqit duke festuar fitoren. Ne pamë rreth 40,000 njerëz, sipas disa informacioneve, nga Republika Srpska duke votuar në Serbi.

The Geopost: Ministri në qeverinë e BeH, Nenad Neshiq, ishte gjithashtu në festën në selinë e SNS.

Markoviq: Po, ai është anëtar i koalicionit dhe ministër i Sigurisë së Bosnjës dhe Hercegovinës, i cili me sa duket ka votuar në Novi Sad dhe Beograd. Është e çuditshme që voton fare, nuk mund të jetë ministër në një vend nëse nuk ka rezidencë atje dhe nuk mund të ketë dy rezidenca. Pra, është e gjitha e paligjshme.

Duhet theksuar se ky është kthim i një lloj borxhi, i njëjti skenar është parë në drejtim të kundërt kur autobusët me qytetarë të Serbisë kanë shkuar në Nikshiq për të votuar, madje e njëjta kompani ka transportuar njerëz, kur Vlada Mandiq ka shpërndarë para për votim në Mal të Zi. Dhe e njëjta gjë u pa në Republikën e Serbisë, kështu që njerëzit nga këtu shkuan edhe në Srebrenicë për të votuar dhe për të mbivotuar popullatën vendase, për të mbështetur Dodikun. Duhet thënë, pasi që tani insistohet që shumë njerëz nga Republika Srpska kanë ardhur në Beograd, se nuk është vetëm Beogradi, por mendoj se kështu ka qenë edhe në qytete të tjera, veçanërisht në Serbinë perëndimore afër kufirit me Bosnje dhe Hercegovinën, kështu që është i përshtatshëm për të ardhur.

Dhe fakti që njerëzit me gjysmë shaka i shkruajnë Kurtit se nëse është e mundur të merret nënshtetësia e Kosovës, nuk është aspak e rastësishme, sepse më duket se në vitet e fundit njerëz që janë pro evropianë dhe properëndimorë e kanë njohur Kurtin si të vetmin politikan serioz në Ballkan, i cili është në gjendje të kundërshtojë planet hegjemoniste të Vuçiqit dhe është i vetmi që në njëfarë mënyre arrin t’i bëjë rezistencë të fortë, pavarësisht se nuk gëzon mbështetjen e komunitetit ndërkombëtar. Njerëzve u pëlqen të shohin dikë që drejton politikën e pavarur siç e donin Titon, i cili, për aq sa ishte e mundur, arriti të udhëheqë politikë të pavarur për të mirën e vendit të tij. Dhe kush u reziston ngacmuesve, sidomos diktatorëve dhe autokratëve si Vuçiq.

The Geopost: Liderja e opozitës Marinika Tepiq është në grevë urie, kolegu i saj Miroslav Aleksić fillimisht ka dashur të solidarizohet por, siç tha ai, për lavdinë e St. Nikolla, tha se besimi nuk ia lejon. Meqenëse jeni të lidhur me KOS dhe gjithçka rreth saj, a është kjo një nga paradigmat e shenjtërisë së mishëruar në fjalën “togodine”?

Markoviq: ‘Do të hyj në grevë urie në Prizren vitin e ardhshëm’ mund të kishte qenë  slogani i Mikës. Është e çuditshme që bartësit e listës në nivel republikan janë në grevë urie dhe zgjedhjet e Beogradit janë vazhdimisht në rrezik. Ku janë bartësit e listës së Beogradit – Dobrica Veselinoviq dhe Vladimir Obradoviq? Pra duhet pyetur se ku janë, çfarë janë, nëse tashmë ka grevë urie, le të bëjnë grevë. Shumë njerëz si Dushan Teodoroviq, një akademik apo Nikola Samarxhiq e lutën Marinikën që ta ndërpresë grevën e urisë, gruaja ka dy fëmijë dhe në vend të saj mund të bashkohet dikush tjetër nga koalicioni. Por ai njoftim ishte në të vërtetë i çuditshëm. Nga njëra anë, kemi Marinikën që vendosi për atë akt radikal që mund t’i rrezikonte shëndetin dhe e vërë në dyshim seriozisht, dua të them, lavdi për këtë, disi as që e prisnim. E nga ana tjetër kemi Aleksiqin të pakënaqur, i cili ka shpallur grevë urie dhe më pas ka thënë se gjithsesi është duke agjëruar, por besimi nuk e lejon, kështu që do të jetë në agjërim të rreptë mbi ujë. Pra nuk e dimë fare nëse është në grevë apo jo, a ka festuar apo jo Shën Nikollën. A do të thotë agjërimi në ujë, që normalisht do të thotë të hajë ushqim që përgatitet pa vaj, perime, apo bëhet fjalë për të pirë vetëm ujë. Bëhet fjalë për një çështje të rëndë siç është vjedhja e votave dhe parregullsitë dhe lufta e opozitës për ta çuar ende në faktin se kemi një lloj zgjedhjeje normale, pasi këto sigurisht nuk ishin zgjedhje normale dhe është bërë në një lloj të komedisë dhe shakasë. Dhe Miki Aleksić padyshim e ka atë ngarkesë Svetosava dhe përshtatet në atë matricë tradicionale. Dhe në këtë shembull, u pa se besimi që nuk e lejon të bëjë diçka është gjithmonë një lloj përmbajtje e rreme, se nuk është besim i vërtetë në asgjë, por përkundrazi respektimi i zakoneve dhe ikja nga çdo përgjegjësi dhe nga çdo angazhim serioz për atë që njeriu beson. Por, mirë, më duket se nuk mund të pritej asgjë më shumë prej tij. Ne pergjithesi shohim pak konfuzion dhe konfuzion te opozitës, këtu Marinika mesa duket është e vetmja radikale dhe konsekuente ne aktin e saj, sepse është gjë e rrezikshme, nuk është aspak shaka dhe pjesa tjetër është disi e hutuar. I pamë ata të rinj, studentë, të cilët në protesta kërkuan t’u tregonin se cili ishte plani dhe një deputet i Partisë Demokratike të Milivojeviqit nuk mundi t’u tregonte, sikur të mos ishin gati për gjithçka që po ndodhte. Mendoj se është mirë që në fillim askush nga Perëndimi nuk e uroi Vuçiqin për fitoren e tij, vetëm diktatorët dhe autokratët si Putin dhe Orban e uruan atë. Dhe nga ana tjetër, një sërë institucionesh ndërkombëtare po flasin për faktin se këto zgjedhje ishin jolegjitime dhe se ato ishin vjedhur.

/The Geopost